Littekens

Iedereen heeft op zijn of haar lichaam wel één of meerdere littekens. Een litteken ontstaan na beschadiging van de huid, bijvoorbeeld door een ongeval, operatie, ziekte of huidprobleem. Er zijn veel verschillende soorten littekens en elk litteken heeft zijn eigen verhaal. Littekens zullen nooit volledig verdwijnen, desondanks kan de huidspecialist helpen de littekens minder opvallend te maken en eventuele klachten te verminderen.

Hoe ontstaat een litteken?

Wanneer de huid oppervlakkig is beschadigd, zal de wondgenezing de huid snel herstellen. Doordat dit proces snel gaat, zal hier ook geen litteken ontstaan. Wanneer de huid dieper gelegen is beschadigd, raken ook de zweetklieren, bloedvaten, talgklieren en haarzakjes beschadigd. De huid zal dan nieuw weefsel moeten aanmaken om deze beschadiging te herstellen. In de eerste drie weken maakt de huid bindweefselcellen aan. Dit is in het begin rood van kleur en erg kwetsbaar. Langzaamaan ontstaan er in dit gebied nieuwe bloedvaatjes, waardoor het weefsel meer zuurstof krijgt en sterker wordt. Na circa twee maanden gaat het collageen zich aanpassen aan de bewegingen in het aangedane gebied. Daarnaast groeien langzaamaan zenuwvezels waardoor het gevoel in het littekengebied terugkomt. Uiteindelijk zal het litteken platter en minder rood worden. Echter blijft de structuur van het collageen wel anders voelen, namelijk harder en stugger.

Welke verschillende soorten littekens zijn er?

Littekens kunnen worden onderscheiden in de volgende categorieën:

• Atrofische littekens. U kunt deze littekens herkennen aan het verzonken uiterlijk, doordat de huid onder het litteken is afgenomen.
• Hypertrofische littekens. U kunt deze littekens herkennen doordat het litteken boven het huidoppervlak ligt door een toename aan collageen.
• Keloïdale littekens. U kunt deze littekens herkennen doordat ze niet alleen boven het huidoppervlak liggen, maar ook buiten de grenzen van de wondrand groeien. Deze littekens komen voornamelijk voor bij negroïde mensen.
• Verkleefde littekens. U kunt deze littekens herkennen doordat ze moeilijk verschuifbaar en/of niet op pakbaar zijn. Dit komt doordat de littekens zijn verkleefd met de onderlaag, spieren of botten. Deze littekens gaan hierdoor vaak gepaard met bewegingsbeperking.
• Acnélittekens. U kunt deze littekens herkennen door een kuiltje in de huid, of door rode tot donkergekleurde vlekjes op het gebied waar de ontstekingen hebben gezeten.

Wat kan ik zelf doen tegen littekens?

Wanneer u last heeft van een huidbeschadiging en het vermoeden heeft dat hier een litteken zal ontstaan, is het extra belangrijk om het natuurlijke wondgenezingsproces zo goed mogelijk haar werk te laten doen.  Dit kunt u doen door de huid schoon te houden, wrijving met kleding of schoeisel te voorkomen en het aangedane gebied af te dekken tegen de zon of te beschermen met een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor. Wanneer de wond is gesloten kunt u preventief een littekencrème gebruiken. Deze crème zorgt voor een beschermlaagje op de huid, waardoor het vocht in de huid wordt behouden en het litteken uiteindelijk soepeler en vlakker zal worden.

Lees hier meer over de behandeling van littekens

De behandeling van littekens is erop gericht dat de littekens minder opvallen en eventuele klachten verminderen of verdwijnen. Hiervoor zijn verschillende behandelmogelijkheden. Welke behandeling het meest geschikt is, is afhankelijk van de leeftijd van het litteken, het soort litteken, de plaats van het litteken en je huidskleur. Tijdens het consult zal de huidspecialist de mogelijkheden bespreken en wordt er een behandelplan opgesteld.